کتــــــــــابخانه مرکزی استــان همدان

جلال آل احمد در سال 1326 به استخدام آموزش و پرورش درآمد. و آثارش را به طور کلی می توان در پنج مقوله یا موضوع طبقه بندی کرد: الف- قصه و داستان. ب- مشاهدات و سفرنامه. ج- مقالات. د- ترجمه. هـ- خاطرات و نامه ها.

در ابتدای نقد خلاصه ای از زندگی نامه جلال بیان شد. پدر جلال به گفته خود او شخصی مذهبی بود که باتحمیل مباحث دینی به جلال منجر به دین گریزی وی گردید. و چون تک فرزند ذکور محسوب می شد، پدرش سعی داشت که اونیز مثل خودش،روحانی شود و همین امر او را از روحیات پدرش دورتر می ساخت. در سن جوانی اختلاف مذهبی اش با پدر شروع شد، و کتاب عزاداری های نامشروع را در این دوران به نگارش در آورد.با نوشتن این کتاب مطرح شدو بعد از این بود که وارد حزب توده گشت و اندیشه های مارکسیستی در داستانهای آن دورانش مشهود بود. سپس اندیشه های سوسیالیستی در او پدیدار گردید و کتاب مدیر مدرسه در این دوران نوشته می شود. در نهایت جلال با پیمودن مسیرهای گوناگون به اسلام ناب روی می آورد...

 نظر اعضای کانون:

·        بیان جزئیات در داستان باعث تجسم از جامعه آن دوران است و خواننده را به دوران زندگی جلال میبرد

·        دراین داستان نویسنده، نقاط سوسیالیستی جامعه را به نثر می آورد.

·        استعفای مدیر مدرسه به ما می گوید: جامعه دردی دارد که او از علاج آن مایوس شده است.

·        دگرگونی و نابسامانی و عدم تکلیف جلال در این کتاب به تصویر درآمده است ولی به دلیل راحت طلبی سعی می کند مدیر شود چراکه به فکر او کمترین کار را مدیر دارد.شاید این داستان زندگینامه او باشد.

·        روشنفکر ناخودآگاه به دلیل جوهره انسانیت اش به بستر کار رفته و نمی تواند خودش را کنار بکشد اما روشنفکران در سالهای 1332 به لاک دفاعی رفتند. و شاید استعفای مدیر مدرسه از این زعم باشد.

·        البته عافیت طلبی مدیر(با توجه به ابتدای داستان) متاثر از فضای روزگارش می باشد،و انتخاب مدیریت هم به همین دلیل بوده ولی وقتی در این پست وارد می شود، می بیند که نمی تواند کنار بنشیند و به همین دلیل پشت ناظم مدرسه(فردی قدرت طلب) مخفی شده و به اعمال نظر خودش می پردازد.

·        در داستان به باورهای غلط دینی و اجتماعی آن دوران پرداخته و البته مباحث سیاسی نیز با ظرافت بیان شده است، مانند؛تابلوها و نقش معلم کلاس چهارم. به بحث نقش ایران در جهان نیز گریزی زده شده است.

·        اینکه بتوان به شیوه فرهنگ همان جامعه سخن گفت یک سند ادبی محسوب شده که از نقاط قوت داستان مدیر مدرسه است.